سرنوشت حیوانات در قیامت

بحث درباره قلمرو معاد، از بحث‌های مهم در زمینه معادشناسی به شمار می‌رود، پرسش این است که آیا معاد اختصاص به انسان و جن و ملائکه دارد یاعلاوه بر آن‌ها شامل موجودات دیگر مانند حیوان و گیاه و جماد، آسمان و زمین و پدیده‌های دیگر نیز می‌شود؟ در همین راستا نوشتاری از حضرت آیت الله سبحانی، از مراجع عظام تقلید که در آن با استناداتی از قرآن وضعیت و سرنوشت جمادات،جانداران و حیوانات در قیامت بررسی شده است می‌آید.

شواهد قرآنی بر حشر موجودات دیگر غیر از انسان از آن جا که در حشر انسان در قیامت اختلافی وجود ندارد و دیدگاه قرآن در این باره روشن و مسلّم است، به ذکر شواهد قرآنی برای آن نیازی نیست. آنچه لازم است یادآوری شواهد قرآنی بر حشر موجودات دیگر است.الف) حشر حیوانات؛ از جمله آیاتی که دلالت بر حشر خصوص حیوان می کند این آیه است: (و ما من دابّة فی الأرض ولا طائر یطیر بجناحیه إلاّ أُمم أمثالکم ما فرّطنا فی الکتاب من شیء ثمّ إلی ربّهم یحشرون ) .( [1]) «هیچ جنبنده‌ای در زمین و هیچ پرنده‌ای که با دو بال پرواز می‌کند نیست مگر این که آن‌ها امت‌هایی مانند شما انسان‌ها هستند و مادر کتاب هیچ چیز را فروگذار نکردیم، سپس تمام حیوانات [ همانند شما انسان‌ها ] در قیامت به سوی پررودگارشان محشور می‌شوند». «امت»، به هر گروهی که در امر واحدی مثل دین، زبان، آداب و رسوم زمان و مکان مشترکند گفته می‌شود اعم از این که این امر جامع، تسخیری یا اختیاری باشد. حشر، در لغت جمع و گردآوری توأم با درهم شکستن و راندن است، و محشر، محل جمع کردن است.( [2]) روز حشر روز بعث و معاد است.( [3])